تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم یکی از مهم‌ترین امتیازاتی است که سازمان مالیاتی در راستای حمایت از مشاغل و کسب و کارهای کوچک در نظر گرفته است. بر اساس این تبصره قانونی برخی از کسب و کارها از تسهیلاتی نظیر پرداخت مالیات مقطوع و یا عدم نیاز به ارسال اظهارنامه مالیاتی برخوردار خواهند شد. از آنجا که شرایط برخورداری از مالیات مقطوع تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم سال ۱۴۰۲ تغییر کرده است، در این مطلب آموزش مالیات، شما را با جزئیات دستورالعمل تبصره ۱۰۰ برای عملکرد ۱۴۰۱ آشنا می‌نماییم. همراه ما بمانید.
تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم چیست؟
سازمان مالیاتی به منظور حمایت از اشتغال‌زایی و رونق کسب و کارهای متوسط و ضعیف، همه ساله در خصوص مالیات بر عملکرد برای برخی از مشاغل، تسهیلاتی در نظر می‌گیرد. به این صورت که هرگاه درآمد حاصل از فروش یا ارائه محصولات (کالا یا خدمات) برای این گروه از مشاغل در یک سال مالیاتی، کمتر از سقف تعیین شده از سوی این سازمان باشد، صاحبان مشاغل مذکور از انجام بخشی از تکالیف مالیاتی معاف خواهند بود. همچنین مالیات این دسته از مودیان به صورت مقطوع محاسبه و مطالبه می‌شود.
مشمولین استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ مالیات در سال ۱۴۰۲
کلیه صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۱، حداکثر ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (صد برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ ق.م.م در سال عملکرد) باشد.
این مودیان در صورتی که فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری شده است، از نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و همچنین تسلیم اظهارنامه عملکرد معاف هستند.
خوب است بدانید: سازمان مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل را به سه گروه مالیاتی تقسیم نموده است؛ جدیدترین گروه بندی مشاغل مالیاتی بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، اعلام می‌شود. این گروه‌ها در خصوص نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
خوب است بدانید:
سازمان مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل را به سه گروه مالیاتی تقسیم نموده است؛ جدیدترین گروه بندی مشاغل مالیاتی بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، اعلام می‌شود. این گروه‌ها در خصوص نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
چه کسانی مشمول استفاده از تبصره ۱۰۰ مالیات نیستند؟
مودیانی که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا باشند، مشمول استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ نیستند:
- درآمد مودی (حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات) در سال ۱۴۰۱ بیشتر از ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد
- صاحبان مشاغلی که برای آنها فرم موضوع تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م (فرم تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م)، در درگاه خدمات الکترونیکی سازمان مالیاتی قرار داده نشده است
- چنانچه سهم درآمد یا فروش حداقل یکی از شرکا در پرونده‌های مشارکت مدنی، بیش از ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد و یا مجموع درآمد مشارکت بیش از مبلغ ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد
- صاحبان مشاغلی که حسب جزء ۲ بند ز تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور مکلف به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی بوده و با توجه به اطلاعات دریافتی نسبت به نصب آن اقدام ننموده و همچنین مواردی که بر اساس اطلاعات واصله از سامانه سوت زنی مالیاتی نسبت به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی اقدام ننموده‌اند
- مودی، متقاضی استفاده از معافیت‌های مواد قانونی ۱۳۷، ۱۶۵ و ۱۷۲ ق.م.م برای عملکرد سال ۱۴۰۱ باشد
این دسته از مودیان در خصوص عملکرد ۱۴۰۱ خود، مکلف به تکمیل و تسلیم اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی، پرداخت مالیات بر اساس نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم و همچنین نگهداری کلیه اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتها هستند.
نکته:
برخی اشخاص مشمول استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ نیستند
تسهیلات مشمولین تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م
صاحبان مشاغل مشمول تبصره ماده ۱۰۰، از تسهیلات زیر برخوردار خواهند شد:
- معافیت از نگهداری اسناد و مدارک موضوع قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحیه مصوب ۱۳۹۴
- معافیت از تکمیل و ارائه اظهارنامه مالیاتی
- محاسبه و مطالبه مالیات بر عملکرد سالیانه مشاغل به صورت مقطوع
نکته:
مشمولین تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم در صورت عدم تسلیم اظهارنامه جریمه نخواهند شد.
شرط استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم
شرط برخورداری از معافیتها و تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م، بارگذاری فرم تبصره ۱۰۰ برای مودی از سوی سازمان مالیاتی و تکمیل و پذیرش فرم درخواست استفاده از این تسهیلات از سوی مودی در مهلت مقرر است.
مراحل تکمیل فرم درخواست استفاده از تبصره ماده ۱۰۰
نحوه تکمیل فرم تبصره ۱۰۰ برای گروه‌های شغلی مشمول استفاده از این دستورالعمل عبارتند از:
۱- مراجعه به سایت https://my.tax.gov.ir
نکته: در صورتی که قبلا در این سامانه ثبت نام نکرده‌اید با مراجعه به درگاه ملی خدمات مالیاتی با مراحل و نحوه ثبت نام در این سامانه آشنا خواهید شد.
۲- تکمیل و پذیرش فرم مربوط به مالیات مقطوع به عنوان آخرین اقدام قبل از پایان خرداد ماه
متقاضیان استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م، تنها با تکمیل و پذیرش فرم آنلاین رسید استفاده از تسهیلات موضوع تبصره ماده ۱۰۰، قادر به استفاده از تسهیلات مربوطه هستند. تسلیم فرم تبصره ماده ۱۰۰ به منزله تسلیم اظهارنامه است؛ در نتیجه مودیان مشمول این تبصره از تسلیم اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.
خوب است بدانید:
در صورتی که اشخاص حقیقی مشمول استفاده از تبصره ۱۰۰، اظهارنامه خود را در مهلت مقرر تکمیل و ارسال نمایند اما فرم تبصره ماده ۱۰۰ را قبل از پایان خرداد ماه ۱۴۰۲ تکمیل و ثبت ننمایند، مشمول استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ نخواهد بود؛ مالیات این گونه مودیان بر اساس نرخ ماده ۱۳۱ ق.م.م محاسبه و مطالبه خواهد شد.
مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ مالیات مقطوع
بر اساس قوانین مالیاتی ایران، مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م برای عملکرد هر سال، تا ۳۱ خرداد ماه سال بعد خواهد بود. به این ترتیب آخرین مهلت مقرر برای تسلیم فرم تعیین مالیات مقطوع تبصره ماده ۱۰۰ سال ۱۴۰۱، پایان روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۲ خواهد بود.
همچنین اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که شرایط استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ را دارند، اما تمایل به استفاده از تسهیلات این ماده قانونی را ندارند، موظفند نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد خود تا ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۲ اقدام نمایند؛ در غیر این صورت مشمول جرایم عدم تسلیم اظهارنامه خواهند شد.
نحوه تعیین مالیات مقطوع برای عملکرد سال ۱۴۰۱
بر اساس دستورالعمل تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م، سازمان مالیاتی با توجه به اطلاعات موجود در پایگاههای اطلاعاتی سازمان و سوابق مودی، مالیات مقطوع مودیان مشمول این دستورالعمل را تعیین و مراتب را طی فرمی در درگاه خدمات الکترونیکی سازمان به نشانی https://my.tax.gov.ir بارگذاری می‌نماید. بدین ترتیب دو حالت پیش می‌آید:
- فروش و درآمد تعیین و اعلام شده توسط سازمان کمتر از مبلغ فروش واقعی مودی است: مودی مکلف است میزان فروش واقعی خود را در سامانه درج نماید، مالیات نیز در صورتی که فروش و درآمد ابرازی مودی تا میزان حد نصاب استفاده از تبصره ۱۰۰ ق.م.م باشد، بر مبنای فروش ابرازی تعیین خواهد شد
- فروش و درآمد مودی بیش از مبلغ حد نصاب استفاده از تبصره ۱۰۰ سال ۱۴۰۲ است: مودی مشمول این دستورالعمل نبوده و مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است
عدم پذیرش مالیات مقطوع از سوی مودی
در صورتی که اطلاعات موجود در فرم تبصره ماده ۱۰۰، مورد پذیرش مودی نباشد، باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی مطابق با قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید. در این صورت مودی مذکور مشمول این دستورالعمل نبوده و اظهارنامه مودی برابر مقررات مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
نکته:
استفاده از مالیات مقطوع، وابسته به پذیرش یا عدم پذیرش مودی است
کتمان درآمد در تکمیل فرم تبصره ماده ۱۰۰
چنانچه متعاقبا اسناد و مدارک مثبته‌ای به دست آید که موید فروش و درآمد بیش از فروش یا درآمدی که مبنای محاسبه و تعیین مالیات قرار گرفته است، باشد دو حالت برای مودی رخ می‌دهد:
- درآمد کتمان شده مودی کمتر از ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال است
- مجموع درآمد کتمان شده مودی بیشتر از ۶۷,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال است
درآمد کتمان شده مودی کمتر از حدنصاب تبصره ماده ۱۰۰ است
در صورتی که مبلغ مابه التفاوت بیش از ۱۵% باشد، مالیات ما‌به‌التفاوت با رعایت مقررات مطالبه خواهد شد. ما‌به‌التفاوت مالیات مطالبه شده در اجرای این بند از دستورالعمل، مشمول جریمه موضوع ماده ۱۹۲ ق.م.م نخواهد شد.
درآمد کتمان شده مودی بیشتر از حدنصاب تبصره ماده ۱۰۰ است
مودی مذکور مشمول مفاد تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م نبوده و علاوه‌بر محاسبه و مطالبه مالیات بر اساس مقررات ماده ۹۷ ق.م.م، مشمول جرایم مالیاتی زیر خواهد شد:
- جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی
- عدم امکان استفاده از کلیه معافیتها و نرخ صفر از جمله معافیت موضوع ماده ۱۰۱ ق.م.م
نکات مهم مالیات مقطوع موضوع تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م
- نحوه تقسیط مالیات مقطوع برای عملکرد ۱۴۰۱
- نحوه محاسبه مالیات مقطوع پزشکان برای عملکرد ۱۴۰۱
نحوه تقسیط مالیات مقطوع برای عملکرد ۱۴۰۱
بر اساس بند ۴ دستورالعمل ۲۰۰/۱۴۰۲/۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۲۷، صاحبان مشاغلی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت یکجا تا تاریخ مذکور ندارند، مالیات مقطوع فوق حداکثر تا چهار ماه به صورت مساوی تقسیط می‌شود.
! نکته
عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر مشمول جریمه موضوع ماده ۱۹۰ ق.م.م خواهد بود.
نحوه محاسبه مالیات مقطوع پزشکان برای عملکرد ۱۴۰۱
میزان مالیات مقطوع پزشکانی که مشمول حکم جز ۱ بند ز تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور بوده‌اند معادل مالیات تعیین شده مطابق این دستورالعمل یا مکسوره آنها، هر کدام که بیشتر باشد، تعیین می‌گردد.
صاحبان مشاغل باید بدانند:
حتی اگر مشمول استفاده از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ ق.م.م باشند، اگر تراکنش‌های مشکوک داشته باشند، اسناد و مدارک فعالیت‌های اقتصادی‌شان مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ در صورت کتمان درآمد، جرایم سنگینی پیش روی آنها خواهد بود.
حدنصاب درآمد جهت استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ سال ۱۴۰۲
مطابق بند «ل» تبصره «۶» قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و همچنین بند ۱ دستورالعمل شماره ۲۰۰/۱۴۰۲/۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۲۷، سقف برخورداری از معافیت‌های تبصره ماده ۱۰۰ برای عملکرد سال ۱۴۰۱، «صد برابر» معافیت ماده ۸۴ ق.م.م (مالیات بر درآمد حقوق) در نظر گرفته شده است.
مبلغ معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال ۱۴۰۱، معادل ۶۷,۲۰۰,۰۰۰ تومان (۶۷۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال) بود؛ به این ترتیب، حد نصاب درآمد حاصل از فروش صاحبان مشاغل برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ برای عملکرد سال ۱۴۰۱، معادل ۶,۷۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان (۶۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال) است.
